การพ่นยาหอบหืด ถือเป็นวิธีที่ใช้บรรเทาอาการให้กับผู้ป่วยโรคหอบหืด ซึ่งเป็นผู้ป่วยกลุ่มที่มีความผิดปกติของหลอดลม โดยอาจเกิดจากการอักเสบเรื้อรัง หรือการถูกกระตุ้นจากสิ่งแวดล้อมภายนอก ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกแน่นหน้าอก หายใจลำบาก หอบเหนื่อยง่าย รวมถึงมีอาการไอ ซึ่งในการจะสามารถควบคุมและบรรเทาอาการของผู้ป่วยไม่ให้รุนแรง ก็จำเป็นจะต้องมีการประเมินถึงความรุนแรงของอาการ และทราบว่า ยาพ่นหอบหืด มีกี่แบบ เพื่อให้สามารถเลือกใช้งานได้อย่างเหมาะสม
ยาพ่นหอบหืด มีกี่แบบ
1. ยาพ่นหอบหืดแบบขยายหลอดลม
การใช้ยาพ่นหอบหืดแบบขยายหลอดลมจะช่วยในการ “ บรรเทาอาการ ” หอบหืดของผู้ป่วย โดยยาจะออกฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อบริเวณปอดและหลอดลม ทำให้บริเวณดังกล่าวเกิดการขยายตัวออก ผู้ป่วยจึงสามารถหายใจได้สะดวกมากขึ้น ซึ่งเป็นการลดความรุนแรงของอาการหอบหืดลงได้
สำหรับยาพ่นขยายหลอดลมในปัจจุบันจะมีให้เลือกใช้ทั้งแบบออกฤทธิ์ระยะสั้น ที่สามารถบรรเทาอาการหอบหืดได้นานประมาณ 4 – 8 ชั่วโมง และแบบออกฤทธิ์ระยะยาว ที่สามารถบรรเทาอาการหอบหืดได้นานประมาณ 12 – 24 ชั่วโมงต่อการพ่นยาหนึ่งครั้ง ซึ่งสามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับอาการของผู้ป่วยแต่ละรายได้
นอกจากยาขยายหลอดลมที่เป็นแบบพ่นแล้ว ยังมียาขยายหลอดลมในแบบกิน และแบบฉีดอีกด้วย แต่ยาแบบพ่นจะออกฤทธิ์ได้รวดเร็วที่สุด จึงนิยมใช้กับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง หรือเกิดอาการหอบหืดอย่างเฉียบพลัน ซึ่งยาพ่นขยายหลอดลมแต่ละแบบก็จะมีส่วนประกอบบางอย่างที่แตกต่างกัน ก่อนการใช้งานจึงควรศึกษารายละเอียด ข้อควรระวัง รวมถึงผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นให้ดี
2. ยาพ่นหอบหืดแบบป้องกันการอักเสบ
สำหรับยาพ่นหอบหืดแบบป้องกันการอักเสบ จะเป็นยาพ่นที่ช่วยในการ “ ควบคุมอาการ ” ของผู้ป่วย โดยยาจะออกฤทธิ์ลดการอักเสบของหลอดลม ช่วยลดความไวของหลอดลมต่อสิ่งกระตุ้น ลดอาการหอบหืด และยังลดความถี่ที่จะเกิดอาการกำเริบรุนแรงได้อีกด้วย ทำให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติมากยิ่งขึ้น ยาพ่นป้องกันการอักเสบจะมีทั้งแบบที่เป็น
สเตียรอยด์ และแบบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ ซึ่งแต่ละแบบก็จะมีวัตถุประสงค์ในการใช้ การออกฤทธิ์ และผลข้างเคียงที่แตกต่างกัน
โดยยาสเตียรอยด์จะออกฤทธิ์ได้ดีกว่า มักนิยมใช้ลดการอักเสบเมื่อผู้ป่วยมีอาการกำเริบรุนแรง สามารถใช้เป็นยาป้องกันในระยะยาวได้ แต่ก็จะมีผลข้างเคียงที่ค่อนข้างสูง อาจไปทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น หรือไปยับยั้งการเจริญเติบโตของเด็กได้ ส่วนยาที่ไม่ใช่สเตียรอยด์จะมีผลค้างเคียงที่น้อยกว่า แต่ก็แลกมากับการออกฤทธิ์ของยาที่น้อยลงไปด้วย จึงทำให้จำเป็นต้องมีการพ่นยาหลายครั้งในแต่ละวัน เพื่อให้สามารถควบคุมอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยังสามารถใช้ได้ทั้งกับเด็กและผู้ใหญ่
การพ่นยาแก้หอบหืด มีทั้งหมดกี่แบบ
หากเป็นการแยกประเภทการพ่นยาหอบหืดตามอุปกรณ์ที่ใช้แล้ว สามารถแยกได้เป็นทั้งหมด 3 แบบ คือ
1. การพ่นยาหอบหืดแบบฝอยละออง
การพ่นยาหอบหืดแบบฝอยละออง จะอาศัยการใช้อุปกรณ์อย่างเครื่องพ่นละอองยาหอบหืด (Nebulizer) เข้ามาช่วยในการเปลี่ยนยาให้กลายเป็นฝอยละออง เพื่อให้ยาเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายขึ้น และทำให้ยาออกฤทธิ์ได้เร็วขึ้นด้วย โดยการพ่นยาแบบฝอยละออง จำเป็นต้องใช้งานร่วมกับกระเปราะยา หน้ากากเพื่อหายใจ และสายออกซิเจนเชื่อมกับเครื่องพ่นละออง นอกจากนี้เครื่องพ่นละอองยาที่นิยมใช้กัน จะมีทั้งชนิดที่ใช้การอัดอากาศทำให้ยาแตกตัวเป็นละออง และชนิดที่ใช้การสั่นทำให้ยาแตกตัว
คลิกอ่านเพิ่มเติม : วิธีพ่นยาหอบหืด แบบง่ายๆ ที่ทำตามได้ โดยการใช้เครื่องพ่นยาหอบหืด และกระบองพ่นยา รับรองไม่ยาก
2. การพ่นสูดยาหอบหือแบบผงแห้ง
การพ่นสูดยาหอบหืดแบบผงแห้ง จะเป็นการให้ยาโดยอาศัยการสูดเข้าทางปาก ซึ่งจะนิยมใช้ในการรักษาผู้ป่วยโรคหอบหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โดยตัวยาจะอยู่ในรูปแบบของผงแห้ง (Dry Powder) และยังมีสารที่เพิ่มเข้ามาเพื่อช่วยลดการเกาะกันเป็นก้อนของผงยาด้วย ทำให้สามารถสูดผงยาเข้าสู่ร่างกายได้มากง่ายขึ้น สำหรับในการใช้งานจะต้องให้ผู้ป่วยทำการสูดตามขั้นตอนให้ถูกต้อง และใช้แรงดูดที่เหมาะสม เพื่อให้ได้รับยาในปริมาณที่ครบถ้วน
3. การพ่นสูดยาหอบหืดแบบใช้ก๊าซ
การพ่นสูดยาหอบหืดแบบใช้ก๊าซ (Metered Dose Inhaler, MDI) ถือเป็นยาพ่นแบบสูดอีกประเภทหนึ่ง ที่ตัวยาจะอยู่ในรูปแบบของก๊าซ สามารถใช้วิธีพ่นยาเข้าทางปาก หรือจะใช้งานร่วมกับกระบอกพ่นยาและหน้ากากก็ได้เช่นกัน โดยในการพ่นยาจะใช้สาร CFC เป็นตัวขับเคลื่อน ซึ่งเป็นสารที่เป็นอันตรายต่อโอโซนและชั้นบรรยากาศของโลก ทำให้ในปัจจุบันมีการยกเลิกการใช้สาร CFC สำหรับใช้พ่นยาแล้ว และหันมาใช้สารอื่นทดแทน
การที่ผู้ดูแลหรือผู้ป่วยทราบว่า ยาพ่นหอบหืด มีกี่แบบ จะช่วยให้สามารถเลือกใช้งานได้อย่างเหมาะสมกับอาการของผู้ป่วย โดยหากต้องการบรรเทาอาการ ก็อาจจะเลือกเป็นยาพ่นขยายหลอดลม หรือหากต้องการควบคุมอาการ ก็จะต้องเลือกใช้ยาพ่นแบบป้องกันการอักเสบ นอกจากนี้ยังควรทำตามขั้นตอนการพ่นยาของแต่ละแบบให้ถูกต้องด้วย เพื่อให้การรักษามีประสิทธิภาพ และผู้ป่วยได้รับยาในปริมาณที่พอเหมาะ
หากท่านมีคำถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้งานเครื่องพ่นยาหอบหืด ว่าควรเลือกใช้งานยี่ห้อไหนดี รุ่นไหนดี ก็สามารถอ่านรีวิวได้ที่บทความนี้ : 7 เครื่องพ่นยาหอบหืด ยี่ห้อไหนดี ผ่านการรองรับมาตรฐาน ได้รับความนิยมมาก หรือจะสอบถามข้อมูลเพื่อขอรับคำปรึกษากับทีมงาน RAKMOR ก็ได้เช่นกันค่ะ ร้านขายอุปกรณ์การแพทย์ของเราพร้อมให้คำแนะนำที่ดีและเหมาะสมเสมอค่ะ 😊
– – – – – – –
ช่องทางติดต่อทั้งหมด : https://rakmor.com/contact-us/
โทรติดต่อ : 062-696-8628
Line@ : @Rakmor
FB : https://www.facebook.com/Rakmormedical
แหล่งข้อมูล
https://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=285
http://www.samrong-hosp.com/คัมภีร์การใช้ยา/หอบหืด-กับยาที่ใช้
https://www.thonburihospital.com/Asthma_in_child.html
https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=293
https://www.pobpad.com/ยาขยายหลอดลม
https://www.pobpad.com/nebulizer-เครื่องพ่นละอองยา-เพื่