โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน คืออะไร ? อันตรายไหม อาการเป็นอย่างไร วิธีรักษาและป้องกัน มีอะไรบ้าง

โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน คืออะไร ?

โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน (Upper respiratory tract infection) คือ โรคที่มีการติดเชื้อทางระบบทางเดินหายใจส่วนต้น ตั้งแต่ จมูก คอ ทางเดินหายใจ ปอด โดยโรคนี้สามารถแพร่กระจายไปยังผู้อื่นได้ง่ายและรวดเร็วผ่านการหายใจร่วมกัน หรือผ่านการสัมผัสกับผู้ติดเชื้อ และถึงแม้ว่าโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนจะเป็นโรคที่ไม่ได้มีความร้ายแรงจนถึงทำให้เสียชีวิต แต่โรคนี้ก็มีผลต่อจมูก โพรงจมูก และคอ จนทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล แสบคอ เป็นต้น

การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน เกิดจากสาเหตุอะไรได้บ้าง

การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน เป็นการติดเชื้อที่พบได้บ่อยในคนทั่วไป สำหรับสาเหตุของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน มีดังนี้

1.การติดเชื้อไวรัส

การติดเชื้อไวรัสเป็นสาเหตุของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน สำหรับสาเหตุของการติดเชื้อไวรัสอาจเกิดมาจาก โรคไข้หวัดอหิวาตกโรค โรคไข้หวัดใหญ่ นอกจากนี้ยังมีไวรัสอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน เช่น เชื้อไวรัสโคโรนา ที่เป็นสาเหตุของ COVID-19

2.การติดเชื้อแบคทีเรีย

การติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น Streptococcus pyogenes แบคทีเรียที่สามารถเข้าทำลายเนื้อเยื่อและเป็นสาเหตุของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน นอกจากนี้ก็ยังมีเชื้อแบคทีเรียหลายชนิดที่เป็นสาเหตุของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน โดยจะทำให้มีอาการต่างๆ เช่น คออักเสบ เยื่อหุ้มเยื่อกลางอักเสบ และไข้หวัด

อาการเมื่อติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน

• เกิดอาการไข้ 
• มีน้ำมูก
• มีเสมหะเข้มข้น
• หนาวสั่น 
• มีอาการคลื่นไส้ 
• หายใจลำบาก 
• ปวดโพรงจมูก
• หายใจไม่อิ่ม ทำให้ระดับออกซิเจนในเลือดต่ำ
• ไอแห้งหรือไอมีเสมหะ 
• มีอาการปวดหัว เหนื่อยล้า 
• เจ็บคอ ปวดคอ และรู้สึกอุดตันในลำคอ

📌 คลิกอ่านเพิ่มเติม : แนะนำ 6 วิธีเพิ่มออกซิเจนในเลือด เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการหายใจ และรับออกซิเจนให้ดีขึ้น

โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนที่พบได้บ่อย มีอะไรบ้าง

โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน (Upper respiratory tractinfection) เป็นโรคที่การติดเชื้อเฉียบพลันของระบบหายใจส่วนต้น โดยโรคที่พบได้บ่อยๆ มีดังนี้

• โรคหวัด เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนที่พบได้บ่อยมากที่สุด โรคนี้แม้จะไม่มีอาการที่รุนแรง แต่อาจทำให้รู้สึกไม่สบายตัว และทำให้การทำกิจกรรมประจำวันมีความยากลำบากขึ้น
• ไข้หวัดใหญ่ เป็นโรคที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ ซึ่งนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น โรคปอดบวม หรือปอดอักเสบ เป็นต้น
• ไซนัสอักเสบ พบได้บ่อยเหมือนกับโรคหวัดและไข้หวัดใหญ่ โดยไซนัสอักเสบจะทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น ปวดศีรษะ ปวดใบหน้า และคัดจมูก 
• หลอดลมอักเสบ เกิดจากการติดเชื้อและอักเสบของหลอดลม ทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น ไอ หายใจถี่ และแน่นหน้าอก
• คออักเสบเฉียบพลัน เป็นโรคที่เกิดขึ้นเมื่อมีการติดเชื้อในท่อเลือดอักเสบ ทำให้เกิดอาการเจ็บคอ แสบคอ หรือรู้สึกแห้งคอ

การรักษาโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจส่วนบน

สำหรับการรักษาโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจส่วนบน จะมี 3 วิธี ดังนี้ 

1. รักษาด้วยยาปฏิชีวนะ ในกรณีที่ผู้ป่วยติดเชื้อแบคทีเรีย 
2. รักษาด้วยการใช้ยาต้านเชื้อรา ในกรณีที่ผู้ป่วยติดเชื้อระบบทางเดินหายใจจากเชื้อรา 
3. ในกรณีที่ผู้ป่วยติดเชื้อไวรัส จะมีการรักษาแบบประคับประคองตามอาการ เพื่อให้ร่างกายมีความแข็งแรง มีภูมิคุ้มกันโรค และเพื่อให้ไวรัสถูกกำจัดออกไป 
4. หากมีอาการรุนแรง อาจทำให้หายใจลำบาก หรือหายใจติดขัด อาจต้องใช้การให้ออกซิเจนอัตราไหลสูงด้วยเครื่อง high flow ร่วมด้วย เพื่อชะล้างทางเดินหายใจส่วนบน ให้สามารถหายใจได้สะดวกมากยิ่งขึ้น และช่วยป้องกันไม่ให้ร่างกายมีระดับออกซิเจนในเลือดต่ำเกินไปนั่นเอง

เมื่อติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน ควรปฏิบัติอย่างไร

1. ดื่มน้ำมากๆ เพื่อให้ร่างกายกลับสู่สภาวะปกติได้เร็ว
2. พักผ่อนให้เพียงพอ ไม่ควรทำงานหนักหรือใช้แรงมากเกินไป 
3. ใช้ผ้าปิดปากเมื่อไอ หรือจาม เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อ
4. กลั้วคอด้วยน้ำเกลือ เพื่อช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอ และลดการอักเสบ
5. หลีกเลี่ยงการพบปะกับผู้อื่น เพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายของเชื้อโรค
6. ใช้เครื่องทำความชื้น เพราะช่วยเครื่องทำความชื้นบรรเทาอาการคัดจมูกและอาการไอได้ 
7. กินยาแก้ปวดเบาบาง เช่น พาราเซตามอล หรืออาจใช้ยาแก้ไอ หรือยาลดน้ำมูกตามความเหมาะสม
8. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และสูดควัน เพราะจะทำให้ระบบทางเดินหายใจระคายเคือง และทำให้อาการแย่ลง
9. ควรติดตามอาการ และควรรีบพบแพทย์ หากอาการเปลี่ยนแปลงหรือมีความรุนแรงขึ้น

📌 คลิกอ่านเพิ่มเติม : 8 วิธีดูแลปอด ช่วยฟื้นฟูปอดให้แข็งแรง มีสุขภาพดี ห่างไกลโรคร้าย

วิธีป้องกันตัวเองจากการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน

• ล้างมือบ่อยๆ ด้วยน้ำและสบู่ เพื่อกำจัดเชื้อไวรัสและแบคทีเรีย
• สวมหน้ากากอนามัย เมื่ออยู่ในที่แออัด หรือที่มีคนจำนวนมาก 
• อย่าสัมผัสใบหน้า จมูก ปาก ด้วยมือหรือสิ่งของอื่นๆ หากไม่จำเป็น
• หลีกเลี่ยงการใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น ช้อน จาน และแก้ว
• ไม่นอนในที่ที่มีการรวมกันของคนจำนวนมาก 
• เว้นระยะห่างจากผู้อื่นอย่างน้อย 1-2 เมตร เพื่อลดโอกาสในการแพร่กระจายของเชื้อ

เป็นที่แน่ชัดแล้วว่าการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ส่งผลเสียต่อจมูก คอ หลอดลม และระบบทางเดินหายใจ จนทำให้อาการต่างๆ เช่น คัดจมูก เจ็บคอ ไอ ปวดศีรษะ และมีไข้ ดังนั้นเราจึงต้องป้องกันโรคนี้ให้ดีด้วยการล้างมือบ่อยๆ สวมหน้ากากอนามัยในที่แออัดหรือในที่สาธารณะ รักษาระยะห่างจากผู้อื่นอย่างน้อย 1-2 เมตร และควรดูแลสุขภาพร่างกายด้วยการรับประทานอาหารที่สมดุล 

ส่วนคนที่กำลังป่วยติดเชื้อทางเดินหายใจ หายใจลำบาก ไม่สามารถหายใจเองได้ แนะนำให้ซื้อเครื่อง High Flow จากร้าน Rakmor เพราะเครื่องควบคุมการให้ออกซิเจนอัตราการไหลสูง (High Flow) ของทางร้านมีคุณภาพ ใช้งานง่าย ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถหายใจได้อย่างสะดวกสบาย เหมาะสำหรับการใช้งานทั้งในสถานพยาบาล โรงพยาบาล ที่บ้าน หรือในสถานดูแลผู้ป่วยระยะยาว 

แหล่งข้อมูล : 

https://www.khonkaenram.com/

https://www.phuketinternationalhospital.com/

https://hellokhunmor.com/